Цагаан нємрєгт баатрууд бас л бизнесмен болох уу?

Манай нэгэн яруу найрагч єгvvлэхдээ толгойтой бvхэн мєнгє бодож, торготой нэг нь хоргой зvvдлэх болж хэмээн тухайн цагийнхаа нийгмийн байдлыг ингэж шvvмжлэн бичсэн байдаг нь яах аргагvй зохиолчийн эмзэглэл, нийгмээсээ тvрvvлж сэрж байгаагийн шинж юм. Ер нь зохиолч, хийгээд суутнууд нийгмээ аль хэдийн тvрvvлээд харчихсан байдаг. 

За энэ ч яахав єєр сэдэв энд юуг хэлэх гээд байна гэхээр єнєєгийн манай энэ нийгэм ёстой жинхэнэ томтой жижиггvй, толгойтой бvхэн мєнгє бодож, хийх, хэлэх нь хvртэл мєнгє болоод байна. Аливаа зvйл хэрээсээ хэтрээд ирэхээрээ ямар vр дагавар авчирдгийг ухаант ард тvмэн маань мэднэ дээ.

Сvvлийн vед манай эрvvл мэндийн салбарынхан хvртэл мэргэжил, мэдлэг, албан тушаалаа ашиглан бизнес хийж мєнгє угаах боллоо. Уул нь эх орон, ард тvмнийхээ тєлєє хоёргvй сэтгэлээр зvтгэх хvний их эмч, "Эмч би, Эмчийн ёс зvй, тєрийн хуулийг чандлан сахиж, Эрдэнэт хvний амь нас, эрvvл мэндийн тєлєє Эрдэм чадал, энэрэх сэтгэлээ харамгvй зориулахаа тангараглая³ гээд тєрийнхєє сvлдэнд тангараг єргєдєг цагаан нємрєгт баатрууд маань тєрийн хууль, ёс зvйгээ уландаа гишгэлээд  байна. 

Манай томоохон гэгдэх сайхан нэртэй, урдаа барьдаг эмнэлгvvд маань хэн нэгэн хєрєнгєтэй баян нєхрийн бизнесийн хєдєлгvvрийн зарчмаар  явах боллоо.

Учир нь манай ажил мэргэжилдээ сайн гэгддэг эмч нар бvгд л єєрсдийн гэсэн хувийн эмнэлэгтэй болчихоод байгаа юм.  Улсын буюу тєрийн албан дээрээ зєвхєн vдээс ємнє vзлэг, vйлчилгээ хийдэг болоод байна гэсэн иргэдийн санал, гомдол тасрахгvй байгаа.

Євчин зовлондоо дийлдсэн ядарсан, ядуу ард тvмэн нь vдээс ємнє улсын эмнэлгээр vйлчлvvлж дєнгєхгvй бол vдээс хойшдоо цагаан нємрєгт баатруудынхаа хувийн эмнэлгээр тєлбєртэй vзvvлнэ. Харин мєнгє тєгрєг муутай ядуухан нэгэнд нь хатуухан хорвоо болчихоод байгаа нь нууц биш юм. Энэ бол энгйн л нэг vзэгдэл мєн хууль бусаар vр хєндєх, эмийн бизнес, зэрэг манай эрvvлийг хамгаалах салбарт зохицуулах маш олон асуудал амь бєхтэй оршсоор байна.

 

Мєн хамгийн сvvлийн vеийн ноцтой баримт болох, хэн нэгэн иргэний нэр дээр хуурамчаар євчтєний тvvх нээж, тухайн євчтєнд эрvvл мэндийн даатгалын сангаас олгогдох багагvй хэмжээний мєнгийг “цохиж” байсан хэргийн анхдагч нь Чингэлтэй дvvргийн нэгдсэн эмнэлэг боллоо. Гэвч энэ хэрэг ганцхан энэ эмнэлэг дээр л гарч байсан гэх баталгаагvй нь тодорхой бєгєєд бусад эмнэлгvvд ч энэ тєрлийн бизнесийг хийж байгаа гэсэн хардлагийг тєрvvлж байна.

Нийгмийн даатгалын ерєнхий газар болон Нийгмийн даатгалын vндэсний зєвлєлдєх хорооноос Чингэлтэй дvvргийн ЭМН болон Арьсны євчин судлалын vндэсний тєвийн /АЄСVТ/ 2009, 2010 оны vйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийсэн байна.

 Чингэлтэй дvvргийн ЭМН нь дvvргийнхээ 158 мянган иргэнд хvрч ажилладаг. Энэ тєвд хэвтэн эмчлvvлэгчдийн даатгалтай холбоотой баримт бичиг, архив бичиг хэргийн хєтлєлт муу байгаатай холбоотойгоор хуурамч євчтєний тvvх бvрдvvлэх боломжийг бий болсон хэмээн шалгалтынхан дvгнэжээ.

Хуурамч тvvх дээр гарын vсэг зурсан эмч нар болон эмнэлэгийн дарга С.Тунгалаг нь “хэргээ” хvлээн зєвшєєрсєн байна. Мєн тус эмнэлэгт хэвтэн эмчлvvлж байгаа иргэдээс санал асуулга авахад иргэдийн 40 хувь нь хоолны чанар муу, 70 хувь нь эмчилгээний чанар сэтгэлд хvрэхгvй байгааг хэлжээ.

Тус эмнэлгийн удирдлага болох хатагтай С.Тунгалаг 2000 гаруй євчтєний зохиомол тvvхээс олсон 200 гаруй сая тєгрєгийг чухам юунд зарцуулсан бэ гэдэг нь одоогоор тодорхойгvй байгаа юм байна.

Харин АЄСVТ дээр хуурамч євчтєний тvvх бvрдvvлсэн баримт олдоогvй байна. Гэсэн хэдий ч МVЭХ-ны ерєнхийлєгч С.Ганбаатарын мэдэгдснээр тус эмнэлэгийн талаар ирсэн мэдээлэл нь ноцтой зєрчил буйг харуулж байгаа тул Эрvvгийн цагдаагийн газарт баримтуудыг шилжvvлжээ. Шалгалтын хэсэг гарсан зєрчилтэй холбоотойгоор ЧД-ийн Эрvvл мэндийн нэгдлийн дарга С.Тунгалаг болон АЄСVТ-ийн дарга А.Цогцэцэг, Нийслэлийн нийгмийн даатгалын газрын дарга гэсэн гурван хvнийг ажлаас нь тvдгэлзvvлэх шаардлагатай хэмээн vзсэн байна.

Мєн Эрvvл мэндийн даатгалын vндэсний зєвлєл бусад эмнэлгийг ч энэ тєрлийн шалгалтанд хамруулах хэрэгтэй. Зєрчил гаргасан эмнэлэгvvдэд эрvvл мэндийн даатгалын санхvvжилтийн гэрээг цуцлах vvрэг єгєгдєхєєр нь болсон зєв алхам болжээ.

Манай эмч, эмнэлгийн ажилтнууд томоохон эмнэлгийн дарга болох гэж багагvй хэл ам, хэрvvл шуугиан хийдгийн цаад учир ч энэ мэтчилэн ашигтай бизнесийн олон хэлбэр байгаагийн зєвхєн ганц л жишээ энэ шvv дээ. Хэдхэн  євчтєний хуурамч тvvхээс л 200 сая тєгрєг олдог албан тушаалыг хvсэхгvй хvн ховор байх нь ойлгомжтой.

Тэгсэн хэрнээ эмнэлгийн эмчилгээ, оношилгоо, vйлчилгээнд сэтгэл хангалуун байдаг хvн тун цєєхєн байдаг нь нууцгvй vнэн болоод байна.
Энэ бvхэн эцсийн дvндээ тєрийн хяналт, vйл ажиллагаа буруу, дутуу дулимаг байгааг л сануулаад байгаа хэрэг.  Уул нь тєрийн алба хааж байгаа нарийн мэргэжлийн хvмvvсийн цалин хєлсийг сайн нэмэгдvvлэг бодлого vгvйлэгдээд байгааг энэ мэт жишээнvvд нотлоод байна.

 Бусад орны туршлагаас харахад эрvvл мэнд, боловсрол зэрэг хvний хєгжлий тэргvvлэх салбартаа тvлхvv анхаарч мєнгє хаядаг гэтэл манай улсын тєсєв томроод, данхайгаад байгаа хэрнээ л энэ салбаруудыг сайн дэмжихгvй байна. Тиймээс тєрийн халаас руу гараа дvрэгчид олшроод байгаа юм. Мєн манай энэ салбаруудын менежмент маш муу байгааг хэлээд байгаа энэ нь цаашлаад засаглалын тогтолцоог боловсруулах, єєрчлєх хэрэгтэй зэрэг асуудлууд урган гарна.